Procrastinatie is het Latijnse woord voor uitstellen, vertraging, rekken. Uitstelgedrag of procrastinatie komt voornamelijk voor bij taken die we lastig of moeilijk vinden of waar vervelende elementen in voorkomen. We hebben geen zin in onaangename handelingen en zoeken bewust of onbewust naar mogelijkheden om het nog éven uit te stellen.

Oorzaken

De mate van uitstelgedrag of procrastinatie hangt af van een aantal factoren. Ten eerste de aanwezigheid van bepaalde eigenschappen van de uitsteller, zoals bijvoorbeeld motivatie om te presteren, faalangst, de hoeveelheid zelfvertrouwen, vermogen tot concentratie en hoe plichtsgetrouw iemand zich voelt ten opzichte van de taak die gedaan moet worden.

Ten tweede hangt het er ook van af hoe onplezierig je de te vervullen taak vindt. Hoe onplezieriger de taak, hoe meer je de neiging zal hebben tot uitstellen. Ook is het zo dat als de gevolgen langer op zich laten wachten (beloning of straf), je geneigd zal zijn minder over deze consequenties na te denken. Waardoor je een taak weer makkelijker voor je uitschuift.

Helaas is het ook zo dat de taak die je tijdelijk probeert te negeren door hem uit te stellen, wel op de achtergrond aanwezig blijft. Met enige regelmaat zul je er -letterlijk of figuurlijk- tegenaan lopen, waardoor het wel de nodige energie kost. Ook zullen vervelende klusjes na verloop van tijd in je onderbewuste uitgroeien tot steeds grotere en moeilijker taken.

Tips om uitstelgedrag of procrastinatie tegen te gaan

Realiseer je dat perfectionisme een last kan worden en accepteer dat je niet perfect hoeft te zijn; goed is goed genoeg. Begin gewoon en vertrouw op eigen kwaliteiten.

Bij gebrek aan motivatie bij een vervelend klusje kun je jezelf een beloning in het vooruitzicht stellen. Bijvoorbeeld: als ik al het wasgoed heb weggestreken, ga ik lekker een hoofdstuk in mijn boek lezen. Verstand op nul en blik op oneindig!

Je kunt je ook eens verdiepen in je bioritme; ben je een ochtend- of een avondmens? Het kan lonend zijn om te weten op welk tijdstip je het meest productief bent. Hou hier rekening mee tijdens je planning, voor zover mogelijk.

Probeer de verleidingen te beperken, zeker als je een taak geconcentreerd wilt doen. Zet je telefoon uit, zet internet uit en ga op een rustig plekje zitten, zonder radio, televisie of huisgenoten op de achtergrond.

Breng overzicht aan in het werk dat gedaan moet worden, door het te verdelen in een aantal kleinere klussen. Verbind aan elke kleine klus ook een deadline voor jezelf. Maak een stappenplan en plan een deadline -per stap- in je agenda.

Je kunt ervoor kiezen om met een simpel klusje te beginnen. Als je eenmaal lekker bezig bent, volgt de rest ook wat makkelijker. Er zijn ook mensen die ervoor kiezen om juist met het lastigste te beginnen. Het voordeel hiervan is dat je er dan niet meer tegenaan zit te hikken en alle klusjes daarna simpel lijken.

Doe taken die minder dan 2 minuten tijd kosten direct. Het kost dan meer tijd om het op je to-do lijstje te zetten en in te plannen, dan dat je het gelijk afhandelt.